Το τσάι του βουνού είναι ίσως ένα από τα πιο γνωστά, διαδεδομένα και αγαπητά αφεψήματα της ελληνικής υπαίθρου μαζί με το φασκόμηλο, το χαμομήλι, τη λουίζα, το θυμάρι και τη ρίγανη. Είναι το γένος Sideritis, ενώ έχει και άλλες ονομασίες ανάλογα με το είδος του.
Το τσάι του βουνού καταναλώνεται εδώ και αιώνες. Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε ως τονωτικό λόγω της μεγάλης του περιεκτικότητας σε σίδηρο. Ο Διοσκουρίδης το αποκαλεί “σιδηρίτη” καθώς πίστευε ότι βοηθούσε στην επούλωση των πληγών από σιδερένια αντικείμενα, κυρίως μετά τις μάχες. Άλλοι θεωρούν ότι το όνομα αυτό προέρχεται από την ομοιότητα που έχουν τα σέπαλα του φυτού με την αιχμή του δόρατος ή απλώς λόγω της περιεκτικότητάς του σε σίδηρο.
Το τσάι του βουνού είναι ένα ποώδες φυτό με λεπτά και στρογγυλά κλαδιά και χνουδωτά φύλλα. Τα άνθη του είναι ροζ ή μοβ ή κίτρινα. Συνήθως φύεται σε ορεινές και πετρώδεις περιοχές, άνω των 900 μέτρων. Πολλά είδη του συγκεκριμένου είδους φύονται σε μεσογειακές χώρες, ενώ κάποια και στην Ασία. Υπάρχουν πάνω από 100 διαφορετικά είδη στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.
Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 17 διαφορετικά είδη αυτού του φυτού. Το τσάι του βουνού μπορείτε να το βρείτε ως τσάι βλάχικο (μπεττονικα στο Άγιο Όρος), τσάι του Ολύμπου, τσάι Παρνασσού, μαλοτήρα ή καλοκοιμηθιά στην Κρήτη, τσάι του Μαλεβού, τσάι απ’το Δέλφι. Καλοκοιμηθιά στην Κρήτη ονομάστηκε από τους βοσκούς, που όπως ήταν χνουδωτό, κοιμούνταν πάνω του και έκαναν έναν ξεκούραστο ύπνο.
Το φύτεμα μπορει να γίνει σε δύο περιόδους (Οκτώβριο-Νοέμβριο και Φεβρουάριο-Μάρτιο). Η συγκομιδή του τσαξιού γίνεται τον Ιούλιο, όταν το φυτό έχει ανθίσει, ενώ αποξηραίνεται πριν τη χρήση του.
Το τσάι του βουνού περιέχει πολλές αντιοξειδωτικές ουσίες, πολύτιμες για τον οργανισμό, ενώ περιέχει ακόμη φλαβονοειδή και πτυτικά συστατικά (αιθέρια έλαια), οξέα, στερόλες.
Τα οφέλη του:
- Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό ενάντια στα κρυολογήματα, τη ρινική συμφόρηση και τον επίμονο βήχα
- Βοηθά στον στομαχόπονο ανακουφίζοντας από τη δυσπεψία
- Είναι διουρητικό
- Είναι στυπτικό και χρησιμοποιείται στην αντιμετώπιση της διάρροιας
- Έχει αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες σε ίδιο βαθμό με το πράσινο τσάι
- Βοηθά στην αναιμία λόγω της μεγάλης του περιεκτικότητας σε σίδηρο
- Έχει αγχολυτική δράση
- Ένισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα
- Δεν περιέχει καφεΐνη, οπότε μπορεί να καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες ή και πριν από τον ύπνο.
- Χάρη στις φλαβονοειδείς ουσίες βοηθά στην καταπολέμηση των παθήσεων της καρδιάς.
Στο blog μας θα βρείτε διάφορες συνταγές για το τρόπο με τον οποίο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το τσάι του βουνού (τσάι του βουνού με λεμόνι και μέλι, τσάι του βουνού με μπαχαρικά).
